سازندهای کنگان و دالان به دلیل عمق تدفین زیاد همیشه به عنوان مخازن گازی در نظر گرفته شده اند. این مطالعه به بررسی نوع سیال هیدروکربنی موجود در مخازن کنگان و دالان براساس تفسیر ژئوشیمیایی گاز محلول در گل حفاری همراه با ارزیابی پتروفیزیکی در یکی از چاه های حفاری شده دور از ساحل خلیج فارس پرداخته است. برای رسیدن به این هدف، مطالعه در سه مرحله صورت پذیرفته است. در مرحله اول ارزیابی پتروفیزیکی با فرض کل مخزن به عنوان مخزن نفتی انجام گرفت. در مرحله بعدی نوع سیال براساس تفسیر ژئوشیمیایی گاز محلول در گل حفاری با استفاده از روش های هاورث و پیکسلر شناسایی شد. نوع سیال نهایی براساس انطباق هر دو روش تعیین گردید. در مرحله آخر نیز ارزیابی مجدد پتروفیزیکی در بخش نفتی مستعد انجام گرفت. براساس تفسیر اولیه پتروفیزیکی، سه بخش نفتی شامل K1، K2 و K4 در مخزن وجود دارد. با این حال، براساس تفسیر ژئوشیمیایی گاز محلول در گل، دو بخش K1 و K4 گازی بوده و فقط بخش K2 حاوی هیدروکربن نفتی است. ارزیابی نهایی پتروفیزیکی بخش K2 به عنوان بخش نفتی، تخلخل مفید 6% و اشباع شدگی 29% را نشان داد. نتایج حاصل از این مطالعه آشکار ساخت که توجه به تفسیر ژئوشیمیایی گازهای محلول در گل حفاری در تعیین بازه مناسب مشبک کاری و همچنین انتخاب بخش های مناسب جهت انجام تست های مخزنی باعث کاهش هزینه و زمان نهایی حفاری خواهد شد.

یکی از پارامترهای مهم ژئوشیمیایی، مقدار کربن آلی کل (TOC) می باشد. این پارامتر جهت ارزیابی پتانسیل هیدروکربن زایی سنگ منشا استفاده می شود و اندازه گیری این پارامتر مهم مستلزم انجام آزمایشات ژئوشیمیایی بر روی خرده های حفاری بوده که بسیار پرهزینه و وقت گیر می باشد و انجام آن بر روی تعداد محدودی نمونه صورت می گیرد. در حالی که ما اکثر چاه های حفاری شده در یک میدان نفتی، داده های پتروفیزیکی در اختیار می باشد. در این مقاله از فناوری شبکه عصبی مصنوعی جهت تخمین نگار TOC از داده های پتروفیزیکی استفاده شده است. در این مقاله با نظارت داده های TOC حاصل از مغزه های حفاری با کمک داده های پتروفیزیکی، جهت تخمین نگار TOC استفاده شده است،که مقدار ضریب همبستگی بین نگار TOC تولید شده با داده های TOC حاصل از پیرولیز راک ایول، 71% بوده است که مقدار قابل قبولی می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد هوش مصنوعی در تخمین TOC موفق است. سنگ های منشا موجود در این میدان نفتی سازندهای کژدمی و سازند گدوان می باشد که جزء مهم ترین سنگ های منشا در ایران می باشند. روش ارائه شده همراه با مثال موردی در یک حلقه از چاه های میدان آزادگان واقع در دشت آبادان توضیح داده شده است.

یکی از نگارهای مهم ژئوشیمیایی در اکتشافات نفتی، مقدار کل کربن آلی (TOC) می باشد که جهت ارزیابی پتانسیل هیدروکربن زائی سنگ منشا استفاده می شود. اندازه گیری TOC، مستلزم انجام آزمایشات ژئوشیمیایی پرهزینه و وقت گیر است، که بر روی نمونه های حاصل از حفاری چاهی شامل مغزه و کنده حفاری انجام می شود. از این جهت، این پژوهش به برآورد پارامتر ژئوشیمیایی TOC با استفاده از نگارهای پتروفیزیکی که امروزه از تمامی چاه ها تهیه شده و کم هزینه تر هستند، پرداخته و از روش سیستم کلونی مورچه مبتنی بر آنالیز خوشه بندی سلسله مراتبی (hierarchical)، جهت تخمین آن بهره گرفته است. برای تخمین داده های TOC به این روش، کد عددی با رویکردی دو مرحله ای طراحی شد. مرحله اول شامل خوشه بندی سلسله مراتبی و مرحله دوم شامل سیستم کلونی مورچه بوده که به صورت پیوسته با یک تابع توزیع احتمال نرمال طراحی گردید. سیستم کلونی مورچه پیوسته (CACS) ضرائب وزنی از تابع غیرخطی پیشنهادی را برای داده های پتروفیزیکی هر خوشه محاسبه کرد، نتایج نشان داد این الگوریتم در تلفیق با خوشه بندی جهت برآورد نگار TOC موفق عمل نموده است. این مطالعه بر روی داده های مربوط به سه چاه از میدان نفتی اهواز انجام گرفته و قابل تعمیم به سایر چاه های توسعه ای خواهد بود.

1در این مطالعه مخزن سروک یکی از میادین نفتی فربار دزفول از نظر ناهمگنی مورد مطالعه قرار گرفت. عوامل متعدد زمین­ شناسی در سازندهای کربناته نظیر سازند سروک باعث بروز ناهمگنی می شوند که به ­طور مسلم تاثیر به­ سزایی بر روی پارامترهای پتروفیزیکی و سایر خصوصیات مخزنی دارد. شاخص ناهمگنی از دیدگاه پتروفیزیکی با استفاده از نگارهای متداول پتروفیزیکی، یا نگار پیشرفته تصویری FMI قابل بررسی می­ باشد. در این مطالعه، شاخص ناهمگنی با استفاده از دو روش در دو چاه میدان مورد مطالعه مورد بررسی و مقایسه قرارگرفت. شاخص ناهمگنی در رویکرد اول با استفاده از معیارهای سنجش متداول اعم از ضریب دکسترا-پارسون، ضریب لورنز و ضرایب تغییرات تخلخل و تراوایی بر روی نگارهای متداول محاسبه گردید. مقدار این شاخص، در رویکرد دوم براساس نگار تصویرگر پیشرفته و با استفاده از شاخص جورشدگی انجام گرفت. براساس این مطالعه، مشخص گردید، ضریب همبستگی بالایی مابین ضرایب تغییرات تخلخل و تراوایی و ضریب لورنز با شاخص جورشدگی نگار تصویرگر در چاه­ های مورد مطالعه وجود دارد (حداکثر 60 درصد). با توجه مقادیر محاسبه شده شاخص جورشدگی نگار تصویرگر به عنوان شاخص ناهمگنی، زون LSB2 مخزن سروک کمترین مقدار ناهمگنی و زون LSG بیشترین مقدار ناهمگنی را دارد. دلیل بروز ناهمگنی در این سازند و در زون­ های مورد مطالعه تا حد زیادی متاثر از فرایندهای دیاژنزی می باشد.

برای تخمین سیلاب در مناطق فاقد اطلاعات می توان از روش های مختلف استفاده نمود. اما از بین آن ها تنها روش های منتهی به تهیه آب نگار قادرند جزئیات دقیقی از خصوصیات سیل را ارائه نمایند. برای تهیه آب نگار واحد نیاز به آمار و اطلاعات بارندگی و روان آب در حوزه آبخیز می باشد. تهیه آب نگار واحد برای کلیه رگبارهای یک حوزه آبخیز کار ساده ای نیست و نیاز به صرف وقت، هزینه و امکانات زیاد دارد. هم چنین محدودیت های مختلف نظیر کافی نبودن ایستگاه های آب سنجی و مشکل بودن جمع آوری داده های هیدرومتری، استفاده از مدل های هیدرولوژیکی ساده و مبتنی بر متغیرهای زودیافت برای برآورد آب نگار سیلاب بسیار کارآ و منطقی به نظر می رسد. در همین راستا تحقیق موجود درصدد تهیه آب نگار واحد مصنوعی با استفاده از داده های بارندگی و از طریق بررسی ارتباط آب نگار واحد 2 ساعته و خصوصیات باران در حوزه آبخیز معرف کسیلیان بوده است. برای این منظور به ترتیب 15، 9 و 12 ویژگی باران، آب نگار واحد و شاخص های زمانی رابط بین باران نگار و آب نگار واحد برای 23 رگبار به شکل های مختلف رگرسیون دو و چند متغیره مدنظر قرار گرفت. نتایج ضمن تایید امکان تهیه آب نگار واحد 2 ساعته با استفاده از مولفه های باران نگار نشان دهنده بیش ترین مشارکت زمان وقوع بیشینه شدت 30 دقیقه و دوام بارش در شبیه سازی آب نگار واحد بوده است.